Khám phá thế giới côn trùng – Hoạt động thú vị dành cho trẻ

Lớp côn trùng được biết đến là lớp có số lượng loài nhiều nhất trên thế giới so với các lớp động vật còn lại, số lượng loài côn trùng ước tính trên thế giới lên đến 1,7 – 30 triệu loài, quả là một con số không hề nhỏ. Và con số sẽ chưa dừng lại ở đó, các nhà nghiên cứu vẫn đang tiếp tục thực hiện và tìm kiếm những loài mới.

Khi nhắc đến côn trùng, hầu như tất cả mọi người đều sẽ tỏ ra sợ hãi đặc biệt là trẻ em, bởi vì các bé sẽ nghĩ ngay đến những loài như muỗi, kiến – hai loài này hầu như sẽ làm cho chúng ta đau, ngứa khi bị cắn hay đốt. Chính vì thế, lớp côn trùng dường như bị quên lãng, không mấy thu hút sự khám phá từ các bạn nhỏ.

Do đó, tại bài viết này WANEE muốn mang đến cho bạn một thế giới côn trùng vô cùng thú vị, chắc chắn sẽ làm cho bạn và các bạn nhỏ sẽ cảm thấy yêu thích, mong muốn tìm hiểu và khám phá chúng nhiều hơn.

Côn trùng là gì?

Côn trùng là động vật không xương sống thuộc ngành Chân khớp (Arthropoda), là nhóm lớn nhất và đa dạng nhất trong thế giới động vật của chúng ta. Động vật chân khớp được đặc trưng bởi sự hiện diện của bộ xương ngoài và các phần phụ có khớp nối như chân, cánh và râu. Định nghĩa về côn trùng là động vật chân đốt thuộc lớp Insecta. 

Cái tên “côn trùng” xuất phát từ thuật ngữ tiếng Latin là côn trùng, có nghĩa là bị phân chia hoặc phân đoạn, đề cập đến cách cơ thể bên ngoài của côn trùng được chia thành nhiều phần. Côn trùng được phân loại thêm là hexapods (nghĩa đen là “sáu chân”) bởi vì chúng có sáu chân gắn liền với ngực, bất kể có hay không có cánh. Lớp Côn trùng bao gồm bọ cánh cứng, kiến, ong, ruồi, muỗi, bướm, v.v.

Cấu tạo của côn trùng

Côn trùng có ba phần cơ thể chính: đầu, ngực và bụng. Đầu chứa các cơ quan cảm giác như mắt và râu, cũng như bộ phận miệng. Ngực mang các phần phụ được sử dụng để vận động, bao gồm ba cặp chân và nếu có thì có tới hai cặp cánh. Bụng chứa phần lớn đường tiêu hóa, cũng như các cơ quan bên trong và bên ngoài được sử dụng để sinh sản.

Phần đầu

Đầu là phần trước nhất (phía trước) của cơ thể côn trùng và bao gồm râu, mắt và miệng.

Phần ngực

Ngực là phần giữa (tagma) của cơ thể côn trùng và nằm phía sau đầu và phía trước bụng. Ngực của côn trùng trưởng thành chứa các phần phụ được sử dụng để vận động, bao gồm ba cặp chân và cánh (nếu có). Ngực thường cứng với nhiều nếp gấp bên trong mà các cơ dùng để điều khiển chân và cánh bám vào.

Phần bụng

Bụng là phần chính phía sau nhất của cơ thể côn trùng, nằm phía sau ngực. Bụng đôi khi bị che khuất bởi đôi cánh của côn trùng khi di chuyển hoặc nghỉ ngơi. Phần lớn hệ thống tiêu hóa nằm trong bụng, cùng với các cơ quan sinh sản bên trong và bên ngoài của côn trùng. Con cái trưởng thành của nhiều nhóm côn trùng có cơ quan đẻ trứng nằm ở phía sau bụng.

Trong các nhóm khác, một số đoạn cuối của bụng được biến đổi thành cơ quan đẻ trứng. Các tuyến phổ biến trên bụng được sử dụng để sản xuất các chất hóa học khác nhau hỗ trợ giao tiếp.

Hoạt động khám phá thế giới côn trùng cho trẻ có gì vui?

Các bạn nhỏ sẽ được trải nghiệm về cuộc sống của nhiều loại côn trùng khác nhau trong những cánh rừng tự nhiên. Trong những cánh rừng, ẩn chứa rất nhiều loài rất đẹp và lạ mà các bạn trẻ chắc chắn sẽ chưa từng gặp bao giờ.

Các bạn sẽ được bổ sung kiến thức cơ bản về các loài côn trùng, tận mắt nhìn thấy và đôi khi có thế chạm tay vào một loài bất kì nào đó. Ngoài ra, các loài côn trùng sống trong tự nhiên chúng mang màu sắc vô cùng sặc sỡ, ta có thể nhắc đến các loài bướm.

Khi đi trong rừng các bạn sẽ dễ dàng bắt gặp không ít những loài bướm mang trên đôi cánh một màu sắc vô đẹp. Bên cạnh đó, ta không thể không kể đến loài chuồn chuồn cũng mang cho mình màu sắc vô cùng cuốn hút.

Ngoài ra, các bạn trẻ có thể được tìm hiểu thêm về vòng đời của chúng, đặc biệt là đói với các loài gần gũi với mình như bướm, chuồn chuồn, châu chấu,…. Để từ đó, các bạn có thể hiểu hơn về sự sống, sinh tồn của các loài côn trùng.

Điều quan trọng cuối cùng, các bạn sẽ biết được thêm về vai trò của côn trùng trong đời sống của chúng ta. Như côn trùng có thể giúp cây hoa thụ phấn bằng việc phát tán phấn hoa, giúp mang lại sự cân bằng cho các loài động vật.

Có nhiều loài côn trùng còn có khả năng cải tạo đất như giun, dế,… Các con giun sẽ liên tục đào xới đất, do đó chúng giúp cho đất được tơi xốp, vừa để cây phát triển dễ dàng, vừa giữ được nước làm cho đất giữ được độ ẩm. 

Bảo tồn các loài côn trùng

Sự suy giảm số lượng côn trùng đã và đang xảy ra trên toàn cầu trong những thập kỷ gần đây. Nhiều nguyên nhân góp phần dẫn đến làm giảm số lượng côn trùng, bao gồm mất và suy thoái môi trường sống, sử dụng thuốc trừ sâu và ô nhiễm ánh sáng.

Môi trường sống

Mất môi trường sống, suy thoái và phân mảnh là những yếu tố hàng đầu dẫn đến sự suy giảm của côn trùng. Mất môi trường sống rất đơn giản – không có nơi ở, thức ăn và sinh sản, côn trùng không thể tồn tại. Suy thoái môi trường sống bao gồm nhiều vấn đề khiến môi trường sống lành mạnh không phù hợp với côn trùng.

Ví dụ, sự hiện diện của các loài thực vật xâm lấn lấn át thực vật bản địa đã tiến hóa với môi trường sống bị suy thoái do nhiều loài côn trùng không thể thích nghi với thực vật xâm lấn.

Phân mảnh môi trường sống là sự chia nhỏ môi trường sống thành các khối nhỏ hơn. Côn trùng thường không thể di chuyển xa, vì vậy khoảng cách lớn giữa các môi trường sống có thể ngăn cản các nhóm côn trùng giao phối. Khi dòng gen giữa các mảng môi trường sống chậm lại hoặc dừng lại, các quần thể bị cô lập có thể trở nên cận huyết và cuối cùng chết, ngay cả trong môi trường sống thích hợp khác.

Bảo vệ môi trường sống tự nhiên và trồng nhiều loại thực vật bản địa là một số cách dễ dàng nhất để thúc đẩy môi trường sống cho côn trùng bản địa.

Thuốc trừ sâu

Việc sử dụng thuốc trừ sâu không phù hợp là mối đe dọa trực tiếp đến sự sống còn của côn trùng nên việc giảm thiểu việc sử dụng thuốc trừ sâu có thể mang lại lợi ích cho côn trùng bản địa. Sử dụng Quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) ở mức độ lớn nhất có thể dẫn đến ít phụ thuộc vào thuốc trừ sâu và giúp cho hệ sinh thái côn trùng khỏe mạnh hơn.

Quản lý dịch hại tổng hợp sử dụng các ngưỡng thiệt hại có thể chấp nhận được, sử dụng các loài săn mồi tự nhiên để kiểm soát dịch hại, các biện pháp như luân canh cây trồng và cuối cùng là sử dụng thuốc trừ sâu hợp pháp nếu cần. Một số cân nhắc khi sử dụng thuốc trừ sâu bao gồm thời gian sử dụng thuốc trừ sâu, loại thuốc trừ sâu cụ thể được chọn và phương pháp sử dụng.

Ô nhiễm ánh sáng

Ánh sáng nhân tạo ngoài trời có thể làm gián đoạn hoạt động sinh sản của côn trùng, đặc biệt là côn trùng sống về đêm cũng như côn trùng hoạt động ban ngày. Giảm thiểu lượng ánh sáng ngoài trời nhiều nhất có thể và sử dụng đèn cảm ứng chuyển động có thể làm giảm tác động đối với côn trùng. Sử dụng đèn vàng cũng ít tác động hơn so với đèn trắng vốn hấp dẫn nhiều loại côn trùng.

Tổng kết

Đây những thông tin về côn trùng và những hoạt động bổ ích dành cho trẻ khi được khám phá thế giới của những loài tí hon. WANEE Vietnam hy vọng đây sẽ là thông tin bổ ích dành cho bạn và các bạn trẻ khi đang muốn tìm hiều và có niềm yêu thích đối với các loài côn trùng. WANEE chúc các bạn có những trải nghiệm thiên nhiên tuyệt vời.