Tìm hiểu về 6 tư thế ngồi thiền phổ biến trong thiền chánh niệm

Bài viết “Tìm hiểu về 6 tư thế ngồi thiền phổ biến trong thiền chánh niệm” sẽ giới thiệu đến bạn những tư thế ngồi thiền thông dụng nhất trong thực hành thiền chánh niệm. Bạn sẽ được tìm hiểu về từng tư thế, cách thực hiện đúng phương pháp và lợi ích của chúng đối với sức khỏe, tinh thần và trí não. Bên cạnh đó, bài viết cũng sẽ giải thích tầm quan trọng của việc thực hành thiền chánh niệm và các tư thế ngồi thiền trong việc giảm căng thẳng, cải thiện tâm trạng và tăng cường sức khỏe.

Hiểu về thiền chánh niệm và ngồi thiền!

Thiền chánh niệm (hay còn gọi là thiền Vipassana (Wiki)) là một phương pháp thiền phổ biến trong đạo Phật, được sử dụng để giúp tập trung tinh thần và đạt được sự tỉnh thức. Thiền chánh niệm tập trung vào việc quan sát và nhận biết sự xuất hiện và biến mất của các dạng tâm linh học, giúp cho người thực hành có thể hiểu rõ hơn về bản chất của chính mình và giảm bớt đau khổ.

Đọc thêm về Thiền Chánh Niệm tại đây

Các tư thế ngồi thiền là một phần quan trọng của thực hành thiền chánh niệm. Tư thế ngồi thiền giúp tạo điều kiện cho người thực hành có thể giữ được tư thế ổn định và thoải mái trong thời gian dài, từ đó tập trung tinh thần vào việc quan sát tâm trí. Tư thế ngồi thiền cũng giúp cơ thể thoải mái hơn, giảm stress và căng thẳng, giúp cải thiện sức khỏe và tăng cường sự tập trung.

Từ việc giữ tư thế ngồi thiền, người thực hành cũng có thể học được kỹ năng quan sát và tự quản lý tâm trí, giúp tăng cường khả năng tập trung và kiểm soát cảm xúc trong cuộc sống hàng ngày. Vì vậy, tư thế ngồi thiền là một phần không thể thiếu trong thực hành thiền chánh niệm và cũng được sử dụng rộng rãi trong các hoạt động tập luyện thể thao, yoga và giảm stress.

Tác dụng của việc ngồi thiền là gì?

Ngồi thiền là một hình thức tập luyện tâm thức và trí tuệ đã được sử dụng từ hàng ngàn năm trước đây. Nghiên cứu khoa học gần đây cho thấy việc thực hành ngồi thiền có thể có nhiều tác dụng tích cực đối với sức khỏe, tinh thần và trí não của con người.

Tác dụng của việc ngồi thiền đối với sức khỏe

Giảm đau: Ngồi thiền có thể giảm đau cơ và xương, đặc biệt là đau lưng và cổ.

Cải thiện hệ miễn dịch: Việc thực hành thiền giúp giảm mức độ stress và lo âu, cải thiện giấc ngủ, giảm mức độ viêm và tăng cường hệ miễn dịch.

Giảm huyết áp: Ngồi thiền có thể giảm huyết áp và tốc độ nhịp tim.

Tác dụng của việc ngồi thiền đối với tinh thần

Giảm stress và lo âu: Ngồi thiền giúp giảm căng thẳng và lo âu, cải thiện tâm trạng.

Tăng khả năng tập trung: Thiền giúp tập trung và giải quyết tốt các vấn đề khó khăn trong công việc và cuộc sống.

Giúp tạo ra cảm giác hạnh phúc và tĩnh lặng: Thiền giúp tạo ra cảm giác an bình, giảm stress và tăng cường khả năng tự chủ.

Tác dụng của việc ngồi thiền đối với trí não

Cải thiện chức năng não bộ: Thiền giúp cải thiện trí nhớ, tăng cường khả năng tập trung và giải quyết vấn đề.

Giúp giảm viêm và tăng cường khả năng miễn dịch.

Tham gia trải nghiệm thiên nhiên và thực hành thiền chánh niệm với chúng tôi tại chương trình Nature Boost [summer 2023]

6 tư thế ngồi thiền đúng phương pháp phổ biến là gì?

Tư thế Phần Tư Kiết Già (phần tư Liên Hoa – The Quarter Lotus)

Tư thế ngồi dễ dàng thực hiện, giúp duy trì động lực thiền và giảm căng thẳng.

Cách thực hiện

Ngồi thẳng lưng với chân thả trên tấm thảm
Đặt một chân lên đùi chân kia và đặt bàn chân phía dưới đùi
Cánh tay để trên đùi, đặt hai bàn tay trên đùi
Ngón tay út và ngón tay áp út chạm nhau, đặt trên đùi
Hít vào, thở ra bình thường, tập trung vào hơi thở và cảm giác thân thể

Tư thế Bán Kiết Già (bán Liên Hoa – The Half Lotus)

Tư thế phổ biến trong việc thực hành thiền, giúp tập trung tâm trí, tăng cường khả năng tập trung và giảm căng thẳng.

Cách thực hiện

Ngồi thẳng lưng với chân thả trên tấm thảm
Đặt một chân lên đùi chân kia và đặt bàn chân phía dưới đùi
Đặt bàn tay trái lên đầu gối phía trước, đặt bàn tay phải lên bàn tay trái
Hít vào, thở ra bình thường, tập trung vào hơi thở và cảm giác thân thể

Tư thế Toàn Kiết Già (Toàn Liên Hoa – The Full Lotus)

Tư thế phổ biến trong các giáo phái thiền, giúp tập trung tinh thần, cải thiện trí nhớ và giảm căng thẳng.

Cách thực hiện

Ngồi thẳng lưng với chân thả trên tấm thảm
Đặt một chân lên đùi chân kia và đặt bàn chân phía dưới đùi
Đặt chân kia lên đùi chân còn lại và đặt bàn chân phía dưới đùi
Đặt hai tay lên đùi, ngón tay áp út chạm vào nhau, đặt trên đùi
Hít vào, thở ra bình thường, tập trung vào hơi thở và cảm giác thân thể

Tư thế Seiza Nhật Bản

Tư thế dễ thực hiện, giúp giảm căng thẳng, đau lưng và cải thiện tư thế ngồi.

Cách thực hiện

Ngồi trên đầu gối với đầu gối chạm vào nhau
Đặt bàn tay trên đùi, hít vào thở ra bình thường, tập trung vào hơi thở và cảm giác thân thể

Tư thế Miến Điện

Tư thế đơn giản, giúp tăng cường khả năng tập trung và giảm căng thẳng.

Cách thực hiện

Ngồi trên đất với chân thả trên tấm thảm
Đặt hai bàn tay lên đùi, ngón tay áp út chạm vào nhau, đặt trên đùi
Hít vào, thở ra bình thường, tập trung vào hơi thở và cảm giác thân thể

Tư thế ngồi thiền trên ghế

Tư thế dễ thực hiện, giúp tăng cường khả năng tập trung và giảm căng thẳng, đặc biệt phù hợp cho những người có vấn đề về cơ bắp hoặc tuổi cao.

Cách thực hiện

Chọn một chiếc ghế không có tay với độ cao phù hợp.
Ngồi thẳng lưng trên ghế với chân thả trên đất.
Đặt hai bàn tay lên đùi hoặc nằm trên đầu gối, tùy theo cảm giác của bạn.
Hít vào, thở ra bình thường, tập trung vào hơi thở và cảm giác thân thể.

Những điều cần chú ý trong khi ngồi thiền

Những chú ý được trích từ sách “PHƯƠNG PHÁP TỌA THIỀN” của Thiền sư THÍCH THANH TỪ để điều chỉnh cơ thể, tâm trí trong khi ngồi thiền:

• Nếu mơ màng ngủ gục thì mở mắt sáng ra, chấn chỉnh thân tâm phấn chấn, trang nghiêm lại.
• Trong khi ngồi nếu thấy chảy nước miếng là hoãn (lơ là) nên chấn chỉnh lại.
• Nghe ngực nặng, tim hơi nhói là do ngồi thẳng quá, hơi thở không thông nên chùn xuống một chút.
• Nghe nhức xương sống gần lưng quần, biết ngồi cong, phải thẳng lên.
• Đau hông là do bị nghiêng.
• Nếu nhức một bên vai, coi chừng hai vai không ngang nhau, một bên bị lệch xuống.
• Nếu nhức cả hai vai là do gồng hai tay, phải nới lỏng ra, toàn thân ở trong tư thế thư giãn.
• Đau mông là vì ngồi ngửa người ra phía sau.
• Nghe trên đầu có gì đè nặng, hoặc nghe vo ve bên lỗ tai, là vì ngồi kềm, gồng mình, đầu hơi cứng nên mới có triệu chứng như vậy, chứ không có gì lạ. Nhẹ nhàng buông thả thư giãn, một lúc sẽ hết.
• Khi ngồi thiền, nếu có những triệu chứng lạ như thân nặng nề giống như có vật gì đè nặng, thân nhẹ nhàng muốn bay bổng, ngứa trên thân, mặt như có con gì bò, cảm giác có luồng điện chạy trong xương sống, thấy phía trước có ánh sáng hoặc các hình lạ, nghe có người nói bên tai. Tất cả những tướng ấy đều giả, không nên chấp nhận hay sợ hãi. Phải ngồi yên làm chủ thân tâm. Dù thấy ma hay Phật, hành giả đều thấy cảnh huyễn, không mừng cũng không sợ. Vui mừng hay sợ hãi đều là nhân của điên cuồng. Không chấp trước, không quan tâm để ý, huyễn cảnh sẽ tự mất.

Các giai đoạn cơ bản trong thực hành thiền là gì?

Trong thực hành thiền có nhiều cách để chia giai đoạn, trong bài viết này chúng tôi chọn chia theo 4 giai đoạn để bạn có thể dễ dàng theo dõi:

Giai đoạn chuẩn bị: Ở giai đoạn này, người thiền sẽ chuẩn bị tâm trí và cơ thể để bắt đầu thực hành. Thông thường, người thiền sẽ tìm một vị trí thoải mái và yên tĩnh, lựa chọn một tư thế ngồi thiền phù hợp và tập trung vào hơi thở.

Giai đoạn tập trung: Khi đã sẵn sàng, người thiền sẽ chuyển sang giai đoạn tập trung. Trong giai đoạn này, người thiền sẽ tập trung vào một điểm nhất định, thường là hơi thở hoặc một đối tượng tưởng tượng. Mục đích của giai đoạn này là làm tĩnh tâm trí và tập trung vào hiện tại.

Giai đoạn giữa: Khi tâm trí đã tĩnh và tập trung, người thiền sẽ chuyển sang giai đoạn giữa. Trong giai đoạn này, người thiền sẽ duy trì tư thế và tập trung vào trạng thái tĩnh lặng. Nếu có suy nghĩ hoặc cảm giác xuất hiện, người thiền sẽ quan sát chúng và cho chúng trôi qua mà không tiếp tục tương tác.

Giai đoạn kết thúc: Cuối cùng, khi kết thúc thời gian thiền, người thiền sẽ chuyển sang giai đoạn kết thúc. Trong giai đoạn này, người thiền sẽ chậm rãi mở mắt, duỗi thẳng cơ thể và quan sát cảm giác cơ thể. Nếu có thể, người thiền nên dành vài phút để tĩnh lặng và nghỉ ngơi trước khi trở lại hoạt động bình thường.

Bạn đã sẵn sàng chưa?

Thực hành các tư thế ngồi thiền trong thiền chánh niệm có nhiều lợi ích cho sức khỏe và tinh thần, bao gồm giảm stress, tăng cường sự tập trung và giúp tinh thần thư giãn. Ngoài ra, thực hành thiền chánh niệm còn giúp tăng khả năng chú ý và giảm suy nghĩ, làm sạch tâm trí và giúp tăng cường sự tự tin và khả năng làm việc hiệu quả.

Vì vậy, thực hành các tư thế ngồi thiền trong thiền chánh niệm là một hoạt động tuyệt vời để chăm sóc tinh thần và sức khỏe của bạn, đồng thời cung cấp cho bạn một phương pháp giải tỏa stress và cải thiện tâm trạng một cách tự nhiên và hiệu quả.

Thực hành thiền định không phải là điều đơn giản và kết quả không thể thấy rõ chỉ sau vài ngày, mà nó đòi hỏi một quá trình rèn luyện và nỗ lực kéo dài. Tuy nhiên, với sự hướng dẫn đúng đắn và sự cố gắng, bạn có thể áp dụng 6 tư thế ngồi thiền và chạm tới những trạng thái tuyệt vời nhất của thiền.

Nguồn: WANEE tổng hợp